صعود شکننده تجارت جهانی
آنکتاد در تازه‌‌‌‌‌‌‌ترین گزارش خود به بررسی آخرین وضعیت تجارت جهان در 2022 پرداخته است. نتایج این گزارش نشان می‌دهد که ارزش تجارت جهان در سه‌ماه نخست سال‌جاری به رکورد 7/ 7 تریلیون دلار رسیده، به‌طوری‌که یک تریلیون دلار نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته افزایش یافته است.
این رشد که نشان‌دهنده افزایش 250میلیون دلاری تجارت نسبت به سه‌ماهه چهارم2021 است، به‌دنبال افزایش در قیمت‌های جهانی کالاهای پایه اتفاق افتاده است، چراکه حجم تجارت (وزن) رشد چندانی نداشته است. براساس این گزارش تنش میان روسیه و اوکراین از طریق افزایش قیمت‌ها، تجارت‌جهانی را تحت‌تاثیر قرار داده است. با این حال انتظار می‌رود با وجود مثبت‌ماندن رشد، سرعت آن در سه‌ماهه دوم 2022 کاهش پیدا کند.
افزایش نرخ‌های بهره و پایان‌یافتن بسته‌‌‌‌‌‌‌های محرک اقتصادی احتمالا تا پایان سال تاثیر منفی بر حجم تجارت جهان خواهد داشت. نوسانات در قیمت کالاهای پایه و عوامل ژئوپلیتیک نیز همچنان سبب ایجاد نااطمینانی در تحولات تجاری خواهند شد.
براساس این گزارش تحولات تجارت‌جهانی تا پایان 2022 احتمالا تحت‌تاثیر رشد اقتصادی کمتر از انتظار به علت افزایش نرخ‌های بهره، فشارهای تورمی و نگرانی‌ها پیرامون پایداری بدهی در بسیاری از اقتصادهای جهان خواهد بود. البته جنگ اوکراین نیز از طریق اعمال فشارهای افزایشی بر قیمت‌های جهانی انرژی و کالاهای پایه بر تجارت بین‌الملل تاثیرگذار خواهد بود.
بررسی‌‌‌‌‌‌‌های آنکتاد نشان می‌دهد نرخ رشد تجارت در سه‌ماهه نخست 2022 در تمامی مناطق جغرافیایی همچنان بالا بوده است، گرچه مناطق آسیای‌شرقی و پاسیفیک تا حدی نرخ رشد کمتری را تجربه کردند.
همچنین رشد صادرات درحالت کلی در مناطق صادرکننده کالاهای پایه بالاتر بوده است، چراکه قیمت کالاهای پایه با افزایش مواجه بوده است. در این بازه زمانی تجارت کالایی به 1/ 6 تریلیون دلار رسیده است، به‌طوری‌که 25درصد نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته و 6/ 3درصد نسبت به سه‌ماهه چهارم 2021 افزایش داشته است.
از سوی دیگر، ارزش صادرات کالایی از سوی کشورهای درحال توسعه در سه‌ماهه نخست 2022 با حدود 25درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته روبه‌رو بوده است. این درحالی است که این نرخ رشد برای کشورهای توسعه‌یافته حدود 14درصد بوده است. تجارت کالایی میان کشورهای درحال توسعه نیز در طول فصل نخست 2022 با رشد قابل‌توجهی روبه‌رو بوده است.
تجارت خدمات نیز در سه‌ماهه نخست 2022 با افزایش حدود 22درصدی نسبت به مدت مشابه سال‌قبل روبه‌رو بوده و همچنین با رشد 7/ 1درصدی نسبت به سه‌ماهه چهارم 2021، به 6/ 1تریلیون دلار رسیده است.
براساس این گزارش بیشترین رشد تجارت کالایی در سال‌گذشته، اسمی بوده است. در سه‌ماهه نخست 2022 ارزش تجارت حدود 30درصد نسبت به سطح پیش از همه‌‌‌‌‌‌‌گیری کرونا در 2019 افزایش داشته است. بالعکس اما حجم تجارت افزایش بسیار کمتری (حدود 6درصد) را تجربه کرده است. واگرایی میان ارزش و حجم تجارت به دلیل افزایش قیمت کالاهای پایه به‌خصوص محصولات انرژی و تورم کلی بوده است.
نتایج گزارش آنکتاد همچنین نشان می‌دهد بیشتر بخش‌های اقتصادی در سه‌ماهه اول 2022 با افزایش سالانه قابل‌ملاحظه‌‌‌‌‌‌‌ای در ارزش تجارت مواجه بوده‌‌‌‌‌‌‌اند. افزایش قیمت سوخت دلیل اصلی افزایش ارزش تجارت در بخش انرژی گزارش شده است.