قیمت ۲۶۰۰ تومان برای دلار چندان شگفت‌انگیز نیست
به گزارش «تابناک»، در حالی که قرار است لایحه بودجه پس از نشست امروز هیأت دولت نهایی شده و فردا راهی مجلس شود، از هم اکنون گفته می‌شود که رقم دلار برای بودجه سال آینده، روی ۲۶۰۰ تومان بسته و ثابت شده است.
اهمیت نرخ دلار در بودجه سال آینده، به اندازه‌ای است که تعیین رقم مناسب برای بودجه و در کنار آن باز توزیع ریالی ارز حاصل از صادرات ـ به ویژه صادرات نفت ـ می‌تواند دست دولت را برای تعیین رقم نهایی بودجه باز کند و از سویی بی‌دقتی در تعیین این رقم، می‌تواند منجر به کسری بودجه شدیدی برای دولت شود.
از سوی دیگر، نرخ ارز اهمیت اساسی برای برقراری توازن میان صادرات و واردات کشور دارد و بخش خصوصی به ویژه به شدت از رقم تعیین شده برای ارز در بودجه متأثر خواهد شد.
این در حالی است که هم‌اکنون نرخ ارز در بازار آزاد، حدود ۳ هزار تومان است و نرخ ارز رسمی اعلامی بانک مرکزی نیز حدود ۲۴۸۰ تومان. در نتیجه دولت با انتخاب رقم ۲۶۰۰ تومانی برای ارز در بودجه سال ۹۳، بر خلاف بودجه سال جاری، گویا تصمیم به مانور بر سر یک نرخ مشخص دارد.
اما آیا تعیین نرخ ۲۶۰۰ تومان برای بودجه در سال آینده، تا چه حد واقع‌بینانه و متناسب است؟
آنچه به نظر می‌رسد این که دولت ـ که فشار برای تعیین یک نرخ شناور مدیریت شده و تصمیم‌گیری برای تک نرخی کردن ارز در اقتصاد را به خوبی حس می‌کند ـ تصمیم به این گرفته که نرخ ارز در اقتصاد را در حد وسطی از نرخ ارز رسمی و آزاد تعیین کند. نرخ ۲۶۰۰ تومانی که به نظر می‌رسد هدف نهایی دولت برای نرخ ارز مدیریت شده ـ و نه شناور ـ است.
در همین باره، بهروز هادی زنوز، استاد اقتصاد و مشاور اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با «تابناک» گفت، در حالی که دولت نرخ ارز را برای بودجه سال ۹۲ در حد ۲۴۰۰ تومان تعیین کرده بود، تعیین رقم ۲۶۰۰ تومانی برای بودجه سال آینده جای شگفتی ندارد.
وی اظهار کرد: رقم ۲۶۰۰ تومان برای دلار به نظر رقم قابل اعتماد و متوازنی می‌رسد و به نظر بنده، این نرخ، نرخ کف دلار در بازار ایران است و اگر شرایطی که پس از مذاکرات رقم خورده به هم نریزد، نرخ سه هزار تومان نیز برای بازار آزاد متناسب و نرخ کف است.
وی ادامه داد: این رقم در حالی تعیین شده که دولت تنگناها و مشکلات خود را دارد و به رغم اینکه می‌توانست وسوسه شود و رقم بالاتری در بودجه برای دلار انتخاب کند، یک رقم قابل تحقق و نزدیک به بودجه سال پیش را برگزیده است.
هادی زنوز ادامه داد: دولت سعی در کنترل تورم کشور دارد و با توجه به اینکه تلاش می‌کند از یک بودجه انبساطی فاصله بگیرد، به نظر ۲۶۰۰ تومان برای دلار رقم مناسبی در بودجه است.
اما از سوی دیگر، مهدی تقوی اقتصاددان و استاد دانشگاه نیز به رغم آنکه معتقد است که رقم ۲۶۰۰ تومانی برای بودجه رقم مناسبی است، کف بهای دلار در بازار آزاد را در رقم فعلی نمی‌داند.
وی در گفت‌وگو با «تابناک» اشاره کرد: پس از مذاکرات ژنو، جو برای کاهش قیمت دلار فراهم شده بود و اگر اشاراتی از سوی بانک مرکزی برای تعیین کف نرخ دلار صورت نمی‌گرفت، روانه شدن دلارهای سفته بازار به بازار می‌توانست نرخ دلار را بیش از این کاهش دهد.
وی افزود: با توجه به اینکه عمده دلیل افزایش نرخ دلار در کشور تحریم‌ها بوده است، سبک شدن تحریم پس از مذاکرات ژنو ـ همانند شوک پایان جنگ تحمیلی که منجر به آن شد که بهای دلار از ۱۰۰ تومان به ۵۰ تومان برسد ـ می‌توانست تا اندازه بسیاری نرخ دلار در بازار آزاد را پایین بیاورد که البته این امر به دلیل سخنان ولی الله سیف رخ نداد.
اما وی درباره اینکه نرخ تعیین شده برای دلار در بودجه سال ۹۳، یعنی ۲۶۰۰ تومان را از لحاظ ایجاد توازن در بودجه دولت و متناسب سازی روند واردات و صادرات چگونه ارزیابی می‌کند، عنوان کرد: به نظرم نرخ ۲۶۰۰ تومانی، نرخ متناسبی برای بودجه است، ولی پیش بینی اینکه بودجه با توجه به این نرخ دچار مشکل شود یا خیر، کار سختی است.
وی ادامه داد: اکنون در اقتصاد کشور، هنوز روند و حرکت رو به رشدی که باید آغاز شود، آغاز نشده است و اگر نرخ دلار تعدیل شود، واردات ماشین آلات و مواد اولیه صنعت و به کار افتادن چرخ تولید منجر به آن خواهد شد که کشور از بسیاری از واردات غیر ضروری بی‌نیاز شود و این امر خود، منجر به ایجاد توازن در تجارت خارجی کشور خواهد شد.
تقوی بر این باور است که اگر دولت بتواند مقدار واردات کشور را با توجه به قیمت نفت ۱۰۵ دلاری به خوبی مدیریت کند، با رقم ۲۶۰۰ تومان در بودجه، می‌تواند توازن خوبی برای بودجه و تجارت خارجی بر‌قرار کرد.
گفتنی است، نوبخت چندی پیش اظهار کرده بود که رویکرد دولت در لایحه بودجه در سال ۹۳ به سمت یکسان‌سازی نرخ ارز است و قطعاً تفاوت چندانی میان نرخ بازار غیررسمی با نرخ مبادله‌ای وجود نخواهد داشت؛ البته دولت این موضوع را یکباره اجرا نخواهد کرد و به تدریج این وضعیت اجرایی خواهد شد و رویکرد دولت در بودجه سال آینده به سمت یکسان‌سازی نرخ ارز است.
با توجه به همه این مسائل، باید اشاره کرد که به احتمال زیاد، نرخ ارز برای مدت زمان طولانی در اقتصاد ایران حول و حوش ۲۶۰۰ تومان باید باشد و نرخ ۲۶۰۰ تومانی، نرخی است که از این به بعد بیشتر از آن خواهیم شنید.